Intern transport en hijsmiddelen

Meestal leggen producten een bepaalde weg af binnen het bedrijf voordat ze kunnen worden opgeslagen en geleverd. Hiervoor worden transportmiddelen gebruikt. Hijs- en hefwerktuigen dienen volgens de wettelijke voorschriften te worden uitgerust en gebruikt. Voorbeelden van hijs- en hefwerktuigen zijn hijskranen, bovenloopkranen, takels, heftrucks, elektrische palletwagens en autolaadkranen.

 

Risico

Aan transport en opslag kleven diverse veiligheidsrisico's. Bekende risico's zijn het aangereden worden, het omvallen van lasten en het gevaar bekneld te raken, bijv. onder een kantelende heftruck.

 

Eisen 

Eisen voor een heftruck of reachtruck

Eisen aan een opleiding voor een chauffeur van een heftruck en reachtruck:  

Eisen voor hijsmiddelen

Eisen aan een elektrische pallettruck

 

Eisen voor een heftruck (idem voor reachtruck) zijn: 

- De heftruck beschikt over een CE-markering;

- De heftruck heeft een deugdelijke veiligheidskooi;

- Vorkstanden van heftrucks dienen deugdelijk te zijn geborgd tegen ongewild verschuiven of loslaten. Bij heftrucks moet het vorkenbord aan weerszijden zijn voorzien van een eindaanslag om te voorkomen dat de vorken ongewild van het vorkenbord kunnen schuiven;

- Een heftruck dient te zijn voorzien van een goed werkende claxon en een stroomverbreker;

- De heftruck is voorzien van een werklastdiagram, waarop de chauffeur eenvoudig kan zien welke lasten met de heftruck veilig en verantwoord vervoerd kunnen worden.

- Dagelijks wordt de heftruck voor gebruik door de chauffeur gecontroleerd, met name de kwaliteit van de banden en de werking van de remmen, handrem en claxon

- De heftruck is voorzien van een achteruitrijdsignaal, dat omstanders attendeert op het naderen van de heftruck. Als buiten regelmatig achteruit wordt gereden is de heftruck ook voorzien van achteruitkijkspiegels.

- De snelheid van de heftruck moet afgestemd zijn op de omgeving. Bij massieve banden is de maximumsnelheid 6 km per/uur, bij luchtbanden is deze een voor het terrein ingevoerde maximale snelheid. Bij achteruitrijden is de maximumsnelheid stapsgewijs;

- De heftruck is voorzien van een snelheidsbegrenzer;

- Er is een schriftelijk verbod op het meerijden en heffen van personen;

- Het kantelgevaar van heftrucks ingedamd. Er zijn afdoende maatregelen getroffen bij hellende vloeren, hoogteverschillen en ongelijke bestrating;

- De zitplaats van de truck dient voorzien te zijn van een veiligheidsgordel waardoor de chauffeur beschermd wordt bij het onverhoopt kantelen van de heftruck. Als alternatief kunnen bij het orderpicken ook CE-gemarkeerde veiligheidsdeuren overwogen worden (Pilot Protectors). Die hebben als nadeel dat ze geen veiligheid bieden bij meer dan 90° kantelen en kunnen dus alleen op basis van een risico-analyse kunnen worden toegepast;

- Er dient een schriftelijk onderhoudsplan te zijn voor de heftruck; Onderhoud wordt vastgelegd in een onderhoudsboek of onderhoudssysteem

- Jaarlijks vindt een keuring van de heftruck plaats.

- Er wordt in een overdekte ruimte niet met dieselheftrucks of gasheftrucks gereden, alleen met elektrotrucks. Alleen bij uitzondering kan gekozen worden om gasheftrucks te gebruiken: bij het verplaatsen van zware lasten die het hefvermogen van elektrotrucks te boven gaan. Denk bijvoorbeeld aan het verplaatsen van productiemachines of gebouwdelen.

- Er is een verkeersplan opgesteld met afspraken rondom rijsnelheid, instructie, waarschuwingssignalen, verkeersregels en zo mogelijk scheiding van loop en rijpaden.

- Werkzaamheden rondom de accu’s en batterijen van de heftruck worden overgelaten aan daartoe bevoegde personen in het bedrijf. Daarbij gaat het om opladen, bijvullen en vervangen.

- De chauffeur dient veiligheidsschoenen te dragen.

- Jongeren onder de 16 mogen geen heftruck of reachtruck besturen. Jeugdige werknemers van 16 of 17 jaar mogen slechts onder deskundig toezicht een heftruck of reachtruck besturen. En uiteraard alleen als zij aan de hieronder genoemde opleidingseisen voldoen,

- Zie toe dat chauffeurs de volgende voorschriften toepassen:

• Wanneer het uitzicht door de lading wordt belemmerd, rijd dan achteruit 

• Zorg dat bij het rijden met een heftruck het uitzicht op de geheven last zo min mogelijk beperkt is.

• Geef geluids- of lichtsignalen bij onoverzichtelijke verkeerssituaties

• Schakel voor het verlaten van de heftruck de motor uit en neem de contactsleutel mee. Voorkom gebruik door onbevoegden door een verantwoord sleutelbeheer.

 

Eisen aan een opleiding voor een chauffeur van een heftruck of reachtruck:   

De chauffeur moet opgeleid zijn voor het besturen van de (hef)truck. Aangezien er van overheidswege geen toezicht meer is op certificering van opleidingen voor intern transport, is het aan de werkgever om te borgen dat medewerkers die met interne transportmiddelen werken daartoe voldoende zijn opgeleid:

- per bedrijf is een persoon aangewezen die verantwoordelijk is voor het ‘toestaan van gebruik’ van mobiele arbeidsmiddelen. Het uitgangspunt daarbij is alleen voldoende opgeleide en geïnstrueerde gebruikers de transportmiddelen mogen bedienen.

- Voor alle interne transportmiddelen die bij gebruik gevaar kunnen opleveren is vastgesteld aan welke voorwaarden een gebruiker moet voldoen om er mee te mogen werken. Die voorwaarden zijn mede afhankelijk van de specifieke kenmerken van het bedrijf. Het ‘beschikken over een certificaat’ is als voorwaarde niet voldoende.

- Voor het gebruiken van een (hef)truck geldt als minimumvereiste dat de persoon een bij de specifieke taken passende opleiding en instructie heeft gehad en de vaardigheden ook op voldoende niveau heeft gehouden. 

- Naast de vaardigheid om goed met het transportmiddel te kunnen rijden en heffen maken de volgende onderdelen ook deel uit van de opleiding en/of instructie: 

• dagelijkse inspectie van de truck, 

• veilig werken 

• inspelen op omgevingsfactoren

- Voordat een medewerker voor het eerst, of voor het eerst in geruime tijd met een heftruck of reachtruck gaat werken, wordt beoordeeld of hij/zij voldoende bekwaam is. Minimaal jaarlijks wordt het (veilig) rijden van een chauffeur van transportmiddelen beoordeeld.

 

Eisen aan een elektrische pallettruck zijn: 

- Pallettrucks die zijn aangeschaft na 1995, zijn voorzien van een CE-markering, en een conformiteitsverklaring.

- De vorkstanden van elektrische pallettrucks dienen deugdelijk te zijn geborgd tegen ongewild verschuiven of loslaten.

- De breedte en lengte van de vorken is goed afgestemd op de afmetingen van de pallets.

- Een elektrische pallettruck dient te zijn voorzien van een goed werkende claxon, handrem, noodstop, een stroomverbreker en een omkeerknop (belly button of belly switch) op de stuurkolom voor noodsituaties bij het achteruitrijden;

- De elektrische pallettruck is voorzien van een werklastdiagram, waarop de chauffeur eenvoudig kan zien welke lasten met de pallettruck veilig en verantwoord vervoerd kunnen worden.

- Dagelijks wordt de pallettruck voor gebruik door de chauffeur gecontroleerd, met name de kwaliteit van de banden en de werking van de remmen, handrem en claxon

- Er dient een schriftelijk onderhoudsplan te zijn voor de elektrische pallettruck. Onderhoud wordt vastgelegd in een onderhoudsboek of onderhoudssysteem;

- Jaarlijks vindt een keuring van de pallettruck plaats; 

- Elektrische pallettrucks mogen alleen gebruikt worden door werknemers die daartoe zijn aangewezen en daarvoor aantoonbaar en voldoende zijn geïnstrueerd.  In de instructie wordt ondermeer aandacht besteed aan:

 1. dagelijkse inspectie van de pallettruck

 2. rijvaardigheid

 3. veilig en gezond rijden en heffen

In overleg met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging wordt de inhoud, duur en frequentie van de instructie vastgesteld;

- Werkzaamheden rondom de accu's en batterijen worden overgelaten aan daartoe bevoegde personen in het bedrijf. Daarbij gaat het om opladen, bijvullen en vervangen;

- Jongeren onder de 16 mogen geen palletwagen besturen. Jeugdige werknemers van 16 of 17 jaar mogen slechts onder deskundig toezicht een palletwagen besturen. En uiteraard alleen als zij aan de hierboven genoemde opleidingseisen voldoen;

- De snelheid van de elektrische pallettruck moet afgestemd zijn op de omgeving;

- De elektrische pallettruck is voorzien van een snelheidsbegrenzer;

- Er is een schriftelijk verbod op het meerijden en heffen van personen;

- De werknemer die een elektrische pallettruck gebruikt dient veiligheidsschoenen te dragen.

 

Eisen voor hijsmiddelen zijn: 

- De hijsmiddelen die zijn aangeschaft na 1995, zijn voorzien van een CE-markering

- Bij de hijsmiddelen is een Nederlandstalige gebruiksaanwijzing aanwezig.

- Hijsmiddelen moeten jaarlijks door een externe deskundige gekeurd worden en dit moet op het middel zichtbaar zijn;

- Om overbelasting te voorkomen dient op het hijswerktuig de veilige werkbelasting duidelijk zichtbaar en onuitwisbaar te worden aangegeven. 

- Ook op hijsgereedschappen dient de maximum werklast duidelijk zichtbaar en onuitwisbaar te worden aangebracht, zoals op kettingen en kettingwerk, staaldraad, stroppen, hijsbanden, jukken, grijpers en dergelijke 

- Kabels, hijskettingen en stroppen mogen niet zwaarder worden belast dan een veilig gebruik toelaat. Om een veilig gebruik te waarborgen, dienen kettingen regelmatig onderzocht en periodiek beproefd te worden.

- Kettingwerk, stroppen, hijsbanden die slijtage, vervorming, breuk en insnijding, slechte splitsen en dergelijke vertonen, mogen niet worden gebruikt.

- Kettingwerk moet zo dikwijls als nodig voor de waarborg van een veilig gebruik worden onderzocht en met een voldoende trekkracht worden beproefd door een deskundige (hiervan moet een certificaat worden overlegd).

 

Eisen aan een acculaadruimte 

• Zie daarvoor de Richtlijn Veilig werken met gevaarlijke stoffen 

 

Zie ook

Richtlijn Aanpak Machineveiligheid 

 

Wensen

Voorzie een heftruck van een zogeheten ‘Blue Spot’, een blauw licht dat bij achteruitrijden achter de truck op de grond schijnt, waardoor voetgangers gewaarschuwd worden voor een naderende, heftruck.